Podsumowanie warsztatów #BIBH – Listopad 2024

ℹ Wstęp:
Poniższe wnioski nie mają charakteru analizy psychologicznej zjawiska hejtu w internecie i ich wpływu na dzieci i młodzież oraz nie stanowią zaleceń co do konieczności podjęcia konkretnych działań mających na celu rozwiązanie problemu występowania zjawiska hejtu w środowisku online.

Stanowią swobodną refleksję po wysłuchaniu dziesiątków – uczniów, rodziców i nauczycieli i zostały poczynione po przeprowadzeniu serii warsztatów/szkoleń/pogadanek w ramach Programu “Bezpieczny Internet Bez Hejtu©” w miesiącu Listopadzie 24’ w szkołach w różnych miejscach w Polsce.

👨‍🎓👩‍🎓Uczniowie
▪ W znaczącym stopniu nie podejmują prób wsparcia osób poszkodowanych zjawiskiem hejtu w internecie, z uwagi na lęk, że sami staną się ofiarą hejtu. Nie czują i nie mówią o wystarczającym wsparciu osób w dorosłych w zgłaszaniu i rozwiązywaniu problemów, które ich dotykają (częstym powodem jest lęk przed niewłaściwą reakcją zastosowaną przez rodzica w stosunku do zgłoszonego problemu), niewystarczająco wsłuchujących się w problemy młodego pokolenia.
▪ Mają świadomość metod reakcji na hejt związanych ze zgłoszeniami np. administratorom platform mediów społecznościowych, jednak w większości tego nie robią, m.in. z powodu, aby nie być posądzonym o “donoszenie”, pomimo iż zgłoszenia są anonimowe.
▪ Mają świadomość ról w wewnętrznych grupach (np. na Messengerze) tego kto w jakiej roli występuje wśród rówieśników, np. osób będących “hejterami”.
▪ Mają świadomość emocji, które przeżywają osoby dotknięte hejtem, potrafią dość szeroko opisać emocje przeżywane w trudnych doświadczeniach.
▪ Rozpoznają i nazywają szeroką paletę reakcji, które mogą pojawić się w wyniku doświadczeń związanych z hejtem, m.in. smutek, stres, wycofanie, stany depresyjne w skrajnych przypadkach samookaleczanie i myśli samobójcze.
▪ Mają świadomość strategii wsparcia, szczególnie potrzeby rozmowy, wspólnego spędzania czasu z osobami dotkniętymi zjawiskiem hejtu w internecie, rzadziej zgłoszeń otoczeniu (rodzicom, nauczycielom) – takie postawy pojawiają się dopiero w sytuacjach skrajnych.

ℹ Konkluzja: młodzi ludzie mają świadomość wysokiego poziomu występowania hejtu w internecie, obserwacja jest taka, że w znaczącym stopniu “przyzwyczaili się do tego zjawiska” w niektórych przypadkach STOPNIUJĄ hejt określając go np. jako “lekki-hejt”, na który nie zakładają nawet podjęcia próby reakcji. Rozpoznają emocje i reakcje, które mogą pojawić się w wyniku występowania i doświadczenia zjawiska hejtu szczególnie w roli “ofiary”. Mają stosunkowo niewielką potrzebę i wzorzec strategii reagowania.

👩‍💼👨‍💼Rodzice
▪ Mają oczekiwania do nauczycieli i szkół względem wsparcia ich samych w procesie wychowywania ich dzieci w czasie przebywania w szkole.
▪ Mają oczekiwania względem szkoły, która powinna włączyć się w proces wsparcia osób poszkodowanych zjawiskiem hejtu w związku z codziennym spędzaniem czasu w szkole z nauczycielami.
▪ Mają stosunkowo niewielkie rozeznanie jakim contentem “karmią się” ich dzieci w sieci, nieznaczny odsetek rodziców monitoruje zasoby urządzeń mobilnych i desktopowych, używanych przez ich dzieci.
▪ W niektórych przypadkach pojawiają się pomysły, dotyczące wprowadzenia do placówek oświatowych osoby w roli Mediatora, będącego “łącznikiem” pomiędzy rodzicami, a nauczycielami w celu poprawy komunikacji i skuteczniejszego rozwiązywania trudności, z którymi mierzą się młodzi ludzie w szkołach.

ℹ Konkluzja: zauważalny jest problem w komunikacji i skutecznym rozwiązywaniu – wspólnie na linii nauczyciel-rodzic – trudności i problemów dzieci i młodzieży w dzisiejszej szkole, związanych z ich aktywnością online.

👩‍🏫👨‍🏫Nauczyciele
▪ Mają oczekiwania względem rodziców o większe zaangażowanie w procesie uświadamiania dzieci i zaangażowania większej ilości czasu w ich wychowywanie i kształtowanie prospołecznych postaw.
▪ Mają oczekiwania względem rodziców odnośnie polepszenia komunikacji i współpracy na rzecz dobra dzieci w relacji rodzic-nauczyciel, zauważając tym samym duże problemy w zakresie chęci porozumienia i skutecznej komunikacji.
▪ Spotykamy się również z nauczycielami, którzy pomimo ograniczeń prawnych związanych np. z wprowadzeniem “Lex Kamilek” – i wszystkich ograniczeń z tym związanych – udzielać bezpośredniego wsparcia uczniom, w trudnościach i problemach, które przeżywają w szkole i poza nią, poza oficjalnymi procedurami stosowanymi w placówkach, które są zazwyczaj stosowane w przypadku zgłoszeń problemów wychowawczych.

ℹ Konkluzja: zauważalna jest pewna trudność w komunikacji z nauczycielami (należy dodać że nie ze wszystkimi, nie generalizując, są nauczyciele i to całkiem niemało, którzy są otwarci na dialog na linii dziecko-rodzic-nauczyciel). Dzisiejsza polska szkoła zmaga się z wieloma wewnętrznymi problemami, które dotykają również nauczycieli i zapewne mają wpływ na możliwość głębszego zaangażowania we wsparciu wychowawczym dzieci i młodzieży szkolnej przez znaczącą część nauczycieli.

ℹ Podsumowanie
Występuje (w niektórych przypadkach wypowiedziana) potrzeba zajęcia się problemem/tematyką hejtu na poziomie centralnym. Zjawisko jest bardzo nasilone, jednak nie widać systemowych działań zaradczych wspierających, szczególnie ofiary, w rozpoznawaniu, skutecznym reagowaniu i wypracowaniu strategii wsparcia – osoby dotknięte hejtem i trwające w poczuciu osamotnienia. Z obserwacji wynika że już przywykliśmy – my jako społeczeństwo – do “hejtu”, i każdy z nas zajmuje jakąś pozycję/rolę z którą się identyfikuje (świadomie bądź nieświadomie). Jak na tym wyjdziemy jako społeczeństwo, nasze młode pokolenie? czas pokaże..